Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp của bệnh béo phì

Nguyên nhân gây bệnh béo phì

Mặc dù có những ảnh hưởng di truyền và nội tiết tố về trọng lượng cơ thể, cuối cùng là bệnh béo phì xảy ra khi nhiều calo hơn không đốt cháy thông qua tập thể dục và các hoạt động hàng ngày bình thường. Các mô cơ thể với những calo thừa chất béo. Béo phì thường kết quả từ sự kết hợp giữa nguyên nhân và yếu tố góp phần, bao gồm:

Lười vận động

Nếu không rất tích cực, không đốt cháy nhiều calo. Thật không may, hầu hết người lớn hiện nay dành phần lớn thời gian ngồi trong ngày, dù ở nhà, tại nơi làm việc hoặc trong quá trình hoạt động giải trí. Với một lối sống ít vận động, có thể không dễ dàng thực hiện đốt cháy nhiều calo mỗi ngày thông qua tập thể dục hoặc hoạt động hàng ngày bình thường. Xem truyền hình quá nhiều là một trong những đóng góp lớn nhất cho một lối sống ít vận động và tăng cân.

Chế độ ăn uống không lành mạnh và thói quen ăn uống

Chế độ ăn uống nhiều calories, ăn thức ăn nhanh, bỏ qua bữa ăn sáng, ăn hầu hết lượng calo vào ban đêm, tiêu thụ nhiều calo và ăn phần quá nhiều, tất cả đóng góp cho tăng cân.

Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp của bệnh béo phì.

Mang thai

Trong thời gian mang thai của người phụ nữ, trọng lượng nhất thiết phải tăng lên. Một số phụ nữ cảm thấy trọng lượng này khó có thể bị mất sau khi em bé được sinh ra. Điều này - đạt được trọng lượng có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh béo phì ở phụ nữ.

Thiếu ngủ

Ít hơn bảy giờ ngủ một đêm có thể gây ra những thay đổi về kích thích tố làm tăng sự thèm ăn. Có thể cũng thèm thức ăn có nhiều calo và carbohydrates, có thể góp phần tăng cân.

Một số thuốc

Một số thuốc có thể dẫn đến tăng cân nếu không cân bằng thông qua chế độ ăn uống hoặc hoạt động. Những thuốc này bao gồm một số thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, thuốc tiểu đường, thuốc chống loạn thần, steroids và thuốc chẹn beta.

Vấn đề y tế

Bệnh béo phì đôi khi có thể được truy nguồn từ một nguyên nhân y tế, như hội chứng Prader - Willi, hội chứng Cushing, hội chứng buồng trứng đa nang, và các bệnh và điều kiện khác. Một số vấn đề y tế, chẳng hạn như viêm khớp, có thể dẫn đến các hoạt động giảm, mà có thể dẫn đến tăng cân. Sự trao đổi chất thấp không gây béo phì, như chức năng tuyến giáp thấp.

Hậu quả của bệnh béo phì

Các chuyên gia y tế đã xác định mối tương quan giữa tình trạng béo phì và sức khỏe. Tỷ lệ tử vong vì các loại bệnh tật khác nhau tăng gấp đôi ở những người có chỉ số BMI là 35, và tăng vọt theo cấp số nhân khi chỉ số BMI tăng cao hơn nữa. Tại Hoa Kỳ, thống kê cho thấy có đến 70% các trường hợp bệnh tim liên quan đến béo phì, và những người béo phì được xác định là có nguy cơ bị cao huyết áp cao gấp 2 lần so với người bình thường. Phụ nữ béo phì cũng có nguy cơ bị ung thư vú cao gấp 2 lần so với người không bị béo phì.

Dưới đây là một số hậu quả cụ thể mà béo phì gây ra:

• Về tâm lý: Người thừa cân, béo phì thường mất tự tin trong giao tiếp, ngại xuất hiện trước đám đông, hay tự ti, căng thẳng, chậm chạp, kém linh hoạt trong đời sống hàng ngày… làm giảm sút hiệu quả công việc, hạn chế sự cống hiến cho gia đình và xã hội.
• Về ngoại hình: Thừa cân, béo phì làm thay đổi vóc dáng, khiến cơ thể trở nên “quá khổ”. Nghiên cứu cho thấy 88% những người thừa cân, béo phì thấy rằng mình không hấp dẫn khi mất đi sự thon thả và những đường cong.
• Về sức khỏe: Các nghiên cứu y khoa cho thấy, những người bị tăng cân và đang gặp tình trạng thừa cân, béo phì sẽ có tỷ lệ bệnh tật cao hơn ở người bình thường, đặc biệt là các bệnh mãn tính nguy hiểm
• Tim mạch: Cholesterol tỷ trọng thấp (LDL-C) sẽ bám vào lòng mạch máu gây xơ hóa mạch, làm tăng huyết áp. Đồng thời tình trạng hẹp lòng mạch do mỡ bám sẽ làm tắc nghẽn dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim. 
• Hô hấp: Mỡ bám vào cơ hoành làm thông khí giảm, người béo thở nông, thở nhanh. Người béo dễ bị ngủ ngáy, rối loạn nhịp thở, béo phì độ III có thể dẫn đến cơn ngừng thở khi ngủ.
• Tiểu đường: Các khối mỡ, đặc biệt mỡ ở bụng, bài tiết ra yếu tố đề kháng của tuyến tụy là nguyên nhân gây ra tiểu đường type II ở người thừa cân, béo phì.
• Nội tiết: Con gái béo phì thường rối loạn kinh nguyệt, béo phì độ II thường mất kinh. Phụ nữ béo phì khó có thai, đẻ khó. Đàn ông béo phì, đặc biệt béo bụng thường yếu sinh lý.
• Xương khớp: Người thừa cân, béo phì dễ bị thoái hóa khớp, loãng xương, đau nhức triền miên do trọng lượng cơ thể gây áp lực lên xương khớp. Trong đó, khớp gối, cột sống tổn thương sớm nhất. Chưa kể do ăn uống không hợp lý, rối loạn chuyển hóa làm tăng Acid uric nên người thừa cân béo phì dễ mắc bệnh gút.
• Tiêu hóa: Thừa cân, béo phì còn khiến mỡ bám vào các quai ruột nên bệnh nhân thường bị táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các sản phẩm độc hại dễ sinh ung thư đại tràng. Mỡ bám vào gan dễ gây gan nhiễm mỡ, xơ gan. Ngoài ra, rối loạn chuyển hóa mỡ sinh ra sỏi mật.
• Da: Thừa cân, béo phì gây lão hóa da sớm nên người béo thường già trước tuổi. Nếu vòng eo> 90cm và đường huyết cao thường xuất hiện gai đen ở vùng cổ, háng, khuỷu tay và rạn da.
• Béo phì và ung thư: Một số nghiên cứu đã cho thấy sự liên quan giữa béo phì và ung thư như: ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư đại tràng, ung thư gan mật và ung thư tuyến tiền liệt.
• Béo phì làm suy giảm trí nhớ: Thừa cân, béo phì khiến trẻ em học kém và người lớn mất tập trung, dễ bị Alzheimer.

Giải pháp ngăn ngừa bệnh béo phì

• Nguyên tắc đầu tiên để giảm cân là số năng lượng đưa vào cơ thể (tính bằng calori) phải thấp hơn số calori tiêu thụ trong ngày. Như vậy, một mặt cần phải giảm cung cấp năng lượng qua thức ăn, một mặt cũng cần phải gia tăng mức tiêu thụ calori hằng ngày bằng cách tăng cường hoạt động cơ thể.
• Xác định một chế độ ăn uống thích hợp với những nguyên tắc chung cần được tuân thủ hết sức nghiêm ngặt, chẳng hạn như giảm thịt động vật, mỡ béo, tăng chất xơ (fiber), nhiều rau cải, trái cây, ngũ cốc... Nên có sự tư vấn của một chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ điều trị trước khi chọn lựa một chế độ ăn uống thích hợp để theo đuổi.
• Không nên yêu cầu giảm cân quá nhanh. Với chế độ ăn uống cung cấp không quá 1000 calori mỗi ngày, người bệnh có thể hy vọng giảm cân từ 0,5 – 1kg mỗi tuần.
• Chế độ ăn gợi ý thích hợp với đa số người béo phì thường cung cấp từ 1200 – 1500 calori mỗi ngày, trong đó thành phần thức ăn thuộc nhóm carbohydrat chiếm 60%, chất béo (tốt nhất là từ nguồn thực vật hoặc chất béo chưa bão hòa) chiếm 30%, và chất đạm (vẫn là ưu tiên cho đạm thực vật) chiếm 10%. Theo chế độ ăn này trong vòng 20 tuần có thể sẽ giúp giảm được khoảng 10% trọng lượng cơ thể.
• Sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân. Lưu ý là nên tìm hiểu rõ nguồn gốc và các chứng nhận y tế của sản phẩm.
• Cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt thường ngày, gia tăng mức độ hoạt động như đi bộ, chạy bộ, giảm thời gian nằm hoặc ngồi, đặc biệt là phải duy trì đều đặn việc tập thể dục buổi sáng. Tốt nhất là nên chọn một môn thể thao thích hợp để tham gia thường xuyên.